زارعی کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به توافقنامه قاهره بین حماس و فتح به اهداف پشت پرده آن پرداخته و یادآور شد که این طرح در نطفه عوامل شکست را به همراه دارد.
سعد الله زارعی کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری فارس، در خصوص آینده تحولات فلسطین و توافقنامه فتح و حماس، با اشاره به اخبار منتشر شده در این خصوص گفت: چندی پیش در مصر گروه‌های مختلف فلسطینی دور هم جمع شده و توافقنامه‌ای را به امضاء رساندند. این توافقنامه در بالاترین سطح امضاء شد و محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان و جریان فتح و خالد مشعل رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس به نمایندگی از گروه‌های جهادی فلسطین شامل حماس، جهاد اسلامی، گردان‌های اقصی و سایر گروه‌های جهادی که بیشتر در غزه استقرار دارند در آن حضور داشتند.
وی بندهای قرار داد‌ها را شامل تشکیلات دولت ملی خواند و گفت: دولت وحدت ملی شامل مناطق غزه و رام الله است که معرف کل فلسطینی‌ها می‌شود و تشکیلات خودگردان و حماس با این توافقنامه می‌توانند در غزه و کرانه باختری رفت و آمد داشته و فعالیت کنند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: تشکیل کشوری به نام فلسطین در سرزمین‌های ۱۹۶۷ یکی دیگر از بندهای توافقنامه بود.
زارعی با ذکر این نکته که فلسطین به ۲ سرزمین ۱۹۴۸ که ابتدا به دست صهیونیست‌ها افتاد و سال ۱۹۶۷ که در جنگ ۶ روزه به دست صهیونیست‌ها افتاد تقسیم می‌شود، اظهار داشت: کرانه باختری، رودن اردن، صحرای سینا، منطقه‌ای از مصر، غزه، بلندیهای جولان و جبل الشیخ سوریه در جنگ ۶ روزه به اشغال رژیم صهیونیستی در آمد، که این رژیم در این مدت مناطق اشغالی مصر را تخلیه کرده و جز در مزارع شبعا از لبنان عقب نشینی کرد، اما در خصوص سوریه بلندیهای جولان و جبل الشیخ کماکان در دست این رژیم است و آنچه در سال ۱۹۶۷ از فلسطین و اردن به اشغال این رژیم درآمده را سرزمین‌های ۱۹۶۷ می‌نامیم.
وی مساحت اراضی ۱۹۶۷ را ۲۲ درصد از فلسطین خواند که ۳۶۰ کیلومتر در غزه و سایر آن که حدود ۲۰ درصد است در کرانه باختری رود اردن است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه در بخش دیگری از سخنان خود موضوع دیگر را آزادیان زندانیان دو طرف خواند و افزود: امروز ۱۲ هزار نفر از نیروهای حماس و ۲ هزار نفر از جهاد اسلامی در زندان‌های محمود عباس در رام الله و الخلیل و همچنین تعدادی از نیروهای فتح در غزه زندانی هستند. یکی از بندهای توافقنامه این است که طی یک فرآیند این افراد آزاد شوند.
زارعی کمک به فلسطینیان از سوی جامعه ملل را مسئله دیگر این قرار داد خواند که طی آن قبول شد تا یک صندوق مشترک ایجاد شود و مدیریت هزینه آن دست هر دو طرف باشد.
وی ادامه داد: اتخاذ موضع واحد در برابر طرح‌های مربوط به فلسطین از دیگر بندهای این توافق بود.
* ایران و سوریه نقشی در تواقفنامه فتح و حماس نداشتندحذف
این کارشناس مسائل خاورمیانه با ذکر این نکته که مسئله وحدت فلسطینی‌ها موردی بود که ایران نیز آن را دنبال می‌کرد، یادآور شد: علیرغم اینکه از لحاظ گروه خونی حماس و جهاد اسلامی نزدیکی بیشتری به ما دارند و فتح با ما متفاوت است، اما به خاطر مصلحت فلسطین همواره می‌گفتیم که این ۲ گروه باید به هم نزدیک شوند.
زارعی با اشاره به گفت‌وگوهای صلح بین دو طرف طی ۱۰ سال گذشته و درگیری‌های حماس و فتح در این دوران گفت: این توافقنامه چیزی نبود که ایران و سوریه دنبال کرده باشند. بلکه اینجا مصری‌ها میزبان بودند و سازمان ملل، آمریکا و کمیته‌ای ۴ جانبه متشکل از نمایندگان آمریکا، روسیه، اروپا و سازمان ملل به ریاست تونی بلر حضور داشتند.
* کارگردان توافقنامه قاهره مصر نیست
وی به شرایط نابسامان و متحول شده مصر اشاره کرد که انقلاب آن هنوز به نتیجه روشنی نرسیده است و یادآور شد: مصری‌ها هنوز درگیر مسائل خود هستند. پس کارگردان این موضوع آنها نبود چرا که این توافقنامه بدون معطلی با موفقیت پیش رفت و آمریکایی‌ها پشت این صحنه حضور داشتند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به مخالفت جدی رژیم صهیونیستی با این طرح، خاطرنشان کرد: این رژیم قصد داشت بدون تحویل ۲۲ درصد اراضی اشغالی موضوع را حل کند به خصوص در مورد بیت‌المقدس که بسیار بر روی آن حساس است.
زارعی ادامه داد: منظور از کرانه باختری، شهر قدس در بیت‌المقدس است که شامل قبه الصخره و اماکن مقدسه می‌شود و همچنین ۷ شهر کرانه باختری و جنین را که مسلمان نشین است نیز در برمی‌گیرد. اما رژیم صهیونیستی با این موضوع مخالف است و قصد دارد که یک منطقه خشک و بی‌آب و علف را به فلسطینیان داده و این مناطق را در اختیار خود داشته باشد.
* آمریکا حل مسئله ایران را در گرو حل مسئله فلسطین می‌داند
وی به جدیت آمریکا برای حل مسئله فلسطین و به تبع آن مسئله منطقه و ایران اشاره کرد و اظهار داشت: حل این موضوع به تصور آمریکایی‌ها با تشکیل فلسطین میسر خواهد شد.
این کارشناس مسائل خاورمیانه در بخش دیگری از سخنان خود به سفر نتانیاهو به اروپا و مطرح کردن ۲ خواسته از آنها مبنی بر دست کشیدن آمریکا از سهم خود و ندادن رأی به تشکیل کشور فلسطین در سازمان ملل اشاره کرد و خاطرنشان کرد: اگر تشکیل کشور فلسطین در سازمان ملل کمتر از دو سوم آرا را کسب کند، شورای امنیت می‌تواند آن را وتو کند، اما بیش از دو سوم آرا به منزله قانون تلقی شده و شورا نمی‌تواند آن را وتو کند.
زارعی ادامه داد: نتانیاهو از اروپایی‌ها تضمین خواسته بود که سرزمین‌های ۱۹۴۸ همواره یهودی بمانند که انگلیسی‌ها، آلمانی‌ها و فرانسوی‌ها به این خواسته پاسخ منفی دادند و سرانجام نتانیاهو دست خالی از آنجا بازگشت.
وی یادآور شد: قرار است نتانیاهو به آمریکا رفته و یک سخنرانی شدید علیه اوباما داشته باشد که ماجرای بن لادن پیش آمده و با بهبود موقعیت اوباما وضعیت برای رژیم صهیونیستی تفاوت کرد.
این کارشناس مسائل خاورمیانه با بیان اینکه جریانی که قصد دارد، مصوبات آناپولیس را پیش ببرد آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها هستند، یادآور شد: ارزیابی‌ها این بود که باید طرفین مصالحه را متعهد کنند تا بتوانند با توافق با ترکیب ۲ طرف که یک مجموعه فلسطینی می‌شود، فعالیت‌های خود را پیش ببرند.
* حماس نیز در توافقات منافعی دارد
زارعی چشم‌انداز این توافقنامه را قابل اجرایی خواند، چرا که حماس نیز منافعی در آن دارد، گفت: حماس طی یک دوره ۵ ساله در حالت انزوا به سر برده است و در شرایط جدید می‌تواند حمایت جامعه عربی را از ناحیه مصر کسب کرده و از انزوا خارج شود و از این مسیر مشکل غزه را حل کند، علاوه بر آن می‌تواند ۱۲ هزار نفر از افراد خود را از زندان‌های فتح آزاد کند.
وی با ذکر این نکته که حماس اعلام کرد که رژیم صهیونیستی را در توافق به رسمیت نمی‌شناسد، یادآور شد: محمود عباس نیز شرایط وخیمی داشت. مذاکرات با رژیم صهیونیستی به بن بست رسیده بود و سایت ویکی لیکس با افشاگری‌های خود علیه عباس برای او آبرویی باقی نگذاشته بود و در خود فتح نیز انشقاقاتی به وجود آمده بود، ضمن اینکه عباس هیچ پایگاهی بین یک و نیم میلیون جمعیت کرانه باختری نداشت.
* سرزمین‌های اشغالی ۱۹۴۸ با توافق قاهره برای همیشه سند اسرائیلی می‌خورد
این کارشناس مسائل خاورمیانه این توافقنامه را از جنبه یک موقعیت مناسب و از جنبه دیگر یک توطئه بزرگ دانست که سبب ۲ نوع نگاه نسبت به تحولات شده است و افزود: یک نگاه معتقد است که این توافق خوب است اما نگاه دیگر معتقد است که سرزمین‌های اشغالی ۱۹۴۸ با این توافق برای همیشه سند اسرائیلی می‌خورد.
زارعی ادامه داد: اگر قطعنامه‌ای در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب برسد، در آن خواهد آمد که سرزمین‌های ۱۹۶۸ باید در شرایط صلح با سرزمین‌های ۱۹۴۸ باشد و نه حالت جنگی و حتماً قید می‌شود که طرفین نباید از امکانات نظامی استفاده کنند، مرزها باید امن باقی بماند و شرط مقبولیت هر دولتی در کرانه باختری و غزه و همچنین کشور فلسطین به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی است.
وی به اظهارات خالد مشعل اشاره کرد که گفته بود حماس این شروط را نمی‌پذیرد و عباس نیز اعلام کرده بود که هیچکس مجبور به رسمیت شناختن رژیم اسرائیل نیست، یادآور شد: این پاسخ حماس به هواداران خود بود که تصور می‌کردند که حماس از خواسته‌های خود عقب نشینی کرده است.
* استراتژی آمریکا در توافق قاهره
این کارشناس مسائل خاورمیانه در بخش دیگری از سخنان خود به استراتژی آمریکا در منطقه اشاره کرد که هر نوع توافق جمعی در منطقه علیه ایران را مستلزم حل مسئله فلسطین می‌داند و اظهار داشت: همزمان با این پروژه به سوریه فشار وارد شده و علیه این کشور قطعنامه صادر می‌شود و مقامات این کشور را تحریم کردند.
زارعی ادامه داد: آمریکایی‌ها در مذاکره با بشار اسد، موضع کمیته چهار جانبه، مصر، فلسطینی‌ها، ترکیه و قطر را اعلام کرده و به وی گفتند یا باید ایران را رها کنی و یا در انزوا بمانی و تا سقوط پیش روی که بخشی از بحران‌های کنونی سوریه ناشی از همان طرح می‌باشد.
وی افزود: از سوی دیگر با اخوانی‌ها در منطقه (که به طور طبیعی جایگزین رژیم‌های فعلی بر مبنای انتخابات آزاد خواهند بود)، وارد مذاکره شده و اعلام کردند حاضرند اخوانی‌ها را در آینده بپذیرند، مشروط بر اینکه اولاً دولت‌هایی دموکراتیک باشند، ثانیاً ایران را به عنوان خط قرمز خود قبول کنند و با این کشور تعامل نکنند و در نهایت متصل به غرب باشند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه با بیان اینکه با اخوانی‌های مصر، تونس و برخی کشورها مذاکره کردند که از برخی از آنها پاسخ مثبتی دریافت کرده‌اند، اظهار داشت: اخوانی‌ها به ایران نیز پیام داده‌اند که از سوی ما نگران نباشید، اما ما نگران هستیم زیرا اگر آنها وارد این معادله شوند آمریکایی‌ها قدم به قدم پروژه را پیش می‌برند. کما اینکه در مورد حماس نیز این موضوع صادق است و باید تا انتهای پروژه پیش رود که اسرائیلی شدن سرزمین‌های ۱۹۴۸ است.
* به سرانجام رسیدن موضوع فلسطین آغاز فعالیت جمعی علیه ایران است
زارعی با اشاره به حضور ترکیه در اجلاس قاهره نیز گفت: آنها به ترکیه نقش داده، اما خط قرمز این کشور را ایران تعیین کردند. بر همین مبنا سرانجام موضوع فلسطین آغاز فعالیت جمعی علیه ایران است که باید به آن توجه داشته باشند.
وی به ورود ویژه آمریکا در پرونده ایران طی دوران اخیر اشاره کرد و گفت: آنها به این نتیجه رسیده‌اند که حکومت ایران قابل تغییر است و باید از درون این کار را انجام دهند، شکاف‌های درون حکومت رو به گسترش است و با کار روی این شکاف‌ها می‌توان جمهوری اسلامی را برانداخت که ظرف ۳ سال میسر می‌شود.
این کارشناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: بر همین مبنا روی پرونده حقوق بشر متمرکز شدند که مسئله آن موجه کردن ارتباط با داخلی‌ها تحت عنوان حمایت از حقوق بشر است و این ادامه مسیر پرونده فلسطین می‌باشد.
* خلاءهای طرح آمریکایی توافق قاهره
زارعی این طرح آمریکایی را دارای چند نقطه خلاء دانست و یادآور شد: اول اینکه یک طرف ماجرا یعنی رژیم صهیونیستی می‌باشد که طرح را نخواهد پذیرفت و در بر هم زدن این پروژه ظرفیت‌های زیادی دارد.
وی افزود: رژیم صهیونیستی طی روزهای اخیر دو خبر را منتشر کرد؛ یکی اینکه آمریکا در حال آماده سازی نیروی هوایی خود در عراق برای حمله به ایران است در حالی که ما می‌دانیم آمریکا در این شرایط نیست و موضوع دیگر اینکه داگان رئیس سازمان جاسوسی این رژیم اعلام کرد که برنامه هسته‌ای ایران خطرناک نیست و قرار نیست ایران به اسرائیل یا هیچ کشور دیگری حمله کند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: در همان زمان باراک وزیر جنگ و از جناح تندرو رژیم صهیونیستی اعلام کرد که موضوع تهدید ایران حرف قابل دفاعی نیست و ایران تهدید به حساب نمی‌آید و در مجموع به شکلی برخورد کردند تا به آمریکا بفهمانند حمله به ایران لزومی ندارد.
* ایران با تشکیل دولت فلسطین موافق است اما نه با پروژه آمریکایی
زارعی مانع دوم این پروژه آمریکایی را جمهوری اسلامی خواند و خاطرنشان کرد: آنها گمان کرده‌اند که ایران در این صحنه دست بسته است و نمی‌تواند کاری انجام دهد در حالیکه اینطور نیست.
وی ادامه داد: آنها چطور باور کردند که می‌توانند سوریه و ترکیه را علیه ایران همگرا کنند و از کجا یقین دارند که این کشورها ناچار به تبعیت و تمایل به سمت غرب خواهد بود چرا که این دو کشور غرب را تجربه کرده و می‌دانند که آنها در صحنه عمل حرفی برای گفتن ندارند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه یادآور شد: سوری‌ها نسبت به آمریکا بدبین هستند چرا که مشخص نیست آمریکا پس از پرونده ایران به سراغ سوریه نرود.
زارعی با بیان اینکه ایران با آزادی سرزمین‌های ۱۹۶۷ و تشکیل دولت فلسطینی موافق است، خاطرنشان کرد: اما ما با اینکه پشت طرح یک جریان آمریکایی صهیونیستی باشد که سایر حقوق فلسطینی‌ها را از بین ببرد مخالفیم.
* ایران طرح خود را پیش می‌برد
وی یکی از موارد مخالفت ایران با این طرح را نپرداختن به مسائل اصلی فلسطینیان دانست و گفت: بازگشت پنج و نیم میلیون آواره فلسطینی، مسئله قدس و موجودیت رژیم صهیونیستی از مسائل مغفولی است که به آن پرداخته نشده است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه یادآور شد: حتی زمانی که جریان حماس وجود نداشت گفت‌وگوهای صلح شکل گرفت اما به دلیل غفلت از همین موارد پیش نرفت.
زارعی در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به این سؤال که طرح ایران در این زمینه چیست؟ گفت: ایران بازی خود را دارد. ما دولت هنیه را در غزه سرپا نگه داشته و در مقابل قطار صلح عربی اسرائیلی ایستادیم. ایران امکانات سلبی و تدافعی دارد و همچنین امکانات ایجابی که کمک به فلسطینیان در ابعاد گوناگون می‌باشد.
* زمان برای طرح‌های ایران وجود دارد
وی به جلسه‌ای که سال گذشته در خصوص فلسطین تشکیل شده اشاره کرد و گفت: پیشنهادی مطرح شد مبنی بر اینکه فلسطین را در بیرون از مرزها کمک کنیم و این اتفاق رخ داد.
این کارشناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: ایران به این مسئله نگاه استراتژیک داشت که اتفاق افتاد و بازگشایی گذرگاه رفح از جمله این اتفاقات است، ما طرح‌هایی داریم اما زمان برای آنها وجود دارد و نیازی به تعجیل نیست.
زارعی با ذکر این نکته که تشکیل دولت فلسطین مصوبه مجمع عمومی سازمان ملل خواهد بود که چندان ناخوشایند نیست، خاطرنشان کرد: اینکه این مصوبه به شورای امنیت رفته و مطابق طرح آمریکایی پیش رود یک موضوع متفاوت است.
* آمریکا در توافق قاهره منافع طرفین مذاکره را تأمین کرد
وی ادامه داد: امروز بی سابقه‌ترین فشارها در دنیا برای پایان دادن به این پرونده وجود دارد و این یک پیچ خطرناک است که باید با مقاومت از آن عبور کنیم.
این کارشناس مسائل خاورمیانه در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص چرایی سرعت توافقنامه و ماهیت آن گفت: آمریکایی‌ها برای همه طرفین تأمین منافع کردند، مثلاً به حماس و جهاد در مورد تشکیل حکومت در آینده وعده‌هایی دادند و حماس منزوی را از این فضا خارج کردند، به محمود عباس وعده تسلط دوباره به غزه و مقاومت را دادند و به سوریه آزادی بلندیهای جولان و خروج بشار اسد از تهدیدات داخلی را وعده دادند. برای ترکیه افزایش جایگاه سیاسی در منطقه را در نظر گرفتند و اخوانی‌ها را نیز با حکومت آزادی مصر راضی به این کار کردند و رژیم صهیونیستی را نیز تحت فشار قرار دادند.
* این طرح در نطفه عوامل شکست را دارد
زارعی با اشاره به اینکه این طرح در نطفه خود عوامل شکست را به همراه دارد که البته رژیم صهیونیستی نیز به دنبال شکست توافق است، اظهار داشت: رژیم صهیونیستی طی روزهای اخیر اعلام کرد که باید حمله‌ای از سوی القاعده علیه نیروهای آمریکایی مستقر در منطقه شکل بگیرد که طی آن تعداد زیادی از آنها کشته شوند تا برگ برنده بن لادن از دست اوباما خارج شده و همه بفهمند که با کشتن بن لادن هیچ تغییری ایجاد نشده است.
* عملیاتی که برگ برنده اوباما را از بین می‌برد
وی خاطرنشان کرد: مطمئن باشید به زودی عملیات در عراق یا افغانستان و یا جای دیگری که آمریکایی مستقر هستند به نام القاعده و توسط صهیونیست‌ها صورت می‌گیرد و یا اینکه در داخل آمریکا با اتفاقی حیثیت اوباما لطمه می‌بیند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه در بخش دیگری از سخنان خود با ذکر این نکته که آمریکا با توافق با برخی از احزاب داخلی رژیم صهیونیستی مانند حزب کادیما یک اهرم فشار در مقابل رژیم صهیونیستی ایجاد کرده است، خاطرنشان کرد: فضای رسانه‌ای فلسطین اشغالی نیز مبتنی بر پذیرش است که این موضوع قدرت مانور نتانیاهو را کاهش داده است.
* کارکرد بین‌المللی توافق قاهره
زارعی مأموریت توافق قاهره را در این خواند که یک وجهه بین‌المللی به فلسطین داده و فلسطین را در این عرصه دارای نماینده کند و اظهار داشت: با این توافقنامه اگر عباس وارد صحن سازمان ملل شود می‌تواند خود را نماینده کل فلسطین بماند و نه بخشی از کرانه باختری که این مهمترین کارکرد نشست قاهره بود.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا حماس می‌تواند تعهدات بین‌المللی خود در نشست قاهره را نادیده بگیرد، اظهار داشت: بله؛ اما تبعاتی برای این جنبش در عرصه بین‌المللی به همراه خواهد داشت.
این کارشناس مسائل خاورمیانه در خصوص جلب رضایت رژیم صهیونیستی از سوی آمریکا برای این توافقنامه نیز گفت: آمریکا به این رژیم اعلام کرده که دولت فلسطین را بپذیرد اما در قطعنامه سازمان ملل از اصطلاحات و الفاظی استفاده می‌کند که به نفع این رژیم تفسیر شود.
زارعی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اظهارات احمدی‌نژاد که قیام‌های منطقه را به طور تلویحی آمریکایی خوانده بود که تلاش می‌کند موقعیت رژیم صهیونیستی را تقویت کند، اظهار داشت: این موضوع جای بحث دارد اما آمریکایی‌ها در فضای جدید خاورمیانه احساس می‌کنند بیش از گذشته دچار کمبود وقت شدند و پرونده فلسطین هنوز لاینحل مانده است.
* حماس پیروز انتخابات آینده فلسطین است
وی ادامه داد: تحولات مصر و تضعیف شاه اردن به نتانیاهو گوشزد می‌کند که وضعیت برای رژیم صهیونیستی خوب نیست و موقعیت را برای طرح آمریکا فراهم کرده است.
زارعی افزود: ما نیز موقعیت خوبی داریم که در بندهای قطعنامه در مجمع عمومی سازمان ملل تمرکز کرده و با کار حقوقی قطعنامه‌ای را به تصویب برسانیم که به سود آمریکا و رژیم صهیونیستی تفسیر نشود.
این کارشناس مسائل خاورمیانه در خصوص انتخابات آینده فلسطین نیز گفت: همانطور که در انتخابات سال ۲۰۰۵ حماس بر کرانه باختری، جنین، قدس و غزه پیروز شد و بیش از ۷۵ درصد آراء را کسب کرد، در انتخابات آینده نیز می‌تواند به پیروزی برسد، اما این پیروزی در سرزمین‌های ۱۹۶۷ است و نه سرزمین‌های ۱۹۴۸ که حدود یک و نیم میلیون فلسطینی زندگی می‌کنند زیرا به آنها اجازه برگزاری انتخابات را نمی‌دهند. پس با پیروزی حماس صحنه منطقه تغییر نمی‌یابد بلکه صحنه غزه و کرانه باختری تغییر می‌کند.