شهید دیالمه جوان‌ترین نماینده مجلس
چه اهمیتی دارد تاریخ تولد یک مرد بزرگ در کجا و در کدام برگه تقویم تاریخ نوشته شده باشد. چه اهمیتی دارد کدام مدرسه و دانشگاه درس خوانده باشد. روز میلاد او به فرض که چهارم اردیبهشت سال ۱۳۳۳ و در یک خانواده مذهبی باشد. از ثبت احوال استعلام کنید که آن روز چند خانواده در تهران صاحب فرزند شده‌اند و از دانشگاه علوم پزشکی مشهد بپرسید که در سال ۱۳۵۲ چند نفر ورودی رشته داروسازی بوده‌اند. دانستن اینها نسبت مستقیمی با آنچه «عبدالحمید دیالمه» که به او وحید می‌گفتند، ندارد چرا که از میان همه متولدان ۴ اردیبهشت ۱۳۳۳ فقط یک نفر با انتشار کتابی به نام «تبیین تبیین جهان» ریشه‌های انحرافی مجاهدین(منافقین) را دید و مسیر انقلابی شدن را پیمود. وحید دیالمه سیره و حدیث را نزد استادان حوزه علمیه قم و علوم مختلف منطق، فلسفه و عرفان را نزد استاد شهید آیت‌الله مرتضی مطهری آموخته بود.
وقتی کاغذها و صفحه‌های اینترنتی را می‌کاوی در اطلاعاتی هرچند محدود یک نکته درباره شهید دیالمه برایت محرز می‌شود و آن اینکه او در شناسایی آسیب‌ها و فتنه‌ها ید طولایی داشته است.
خواهر شهید درباره این ویژگی برادر می‌گوید:«این‌طور نبود که فقط من متوجه شوم، تقریبا همه کسانی که ایشان را می‌شناختند، قدرت تشخیص و تیزبینی را به عنوان یک امتیاز بارز در وجود ایشان می‌دیدند و از آن به عنوان نخستین و مهم‌ترین امتیاز شهید دیالمه یاد می‌کردند، چرا که او اسلام را دقیق مطالعه کرده بود و معیارها و مفاهیم دینی را به درستی می‌شناخت و به آنها حساس بود. نگاه شهید به افراد بر اساس تفکر آنها بود نه عملکرد آنها. نوع نگرش ایشان به افراد تفکر دینی آنها بود و با مطالعه کتاب‌های افراد و مطالب فکری و عقیدتی‌ای که در جاهای مختلف می‌گفتند، لایه‌های ناگفته اعتقادی آنها را تشخیص می‌داد و متوجه می‌شد تفکر این فرد تا چه اندازه نسبت به اسلام زاویه انحراف دارد و همین دقت و حساسیت موجب می‌شد تشخیص بدهد این تفکر در چند سال آینده منجر به چه عملکرد و رفتارهایی خواهد شد».
ریشه در خاک
«قبل از انقلاب، یک انجمن اسلامی پزشکان داشتیم که توسط این انجمن، مخفیانه هر ۱۵ روز یکبار در منزل یکی از دوستان جمع می‌شدیم، حضرت آیت‌الله مطهری تشریف می‌آوردند و گرداننده، ایشان بودند. مسائل مذهبی مطرح می‌شد و ضمناً ایشان اطلاعاتی از اوضاع و احوال کشور بیان می‌کردند.
بنده در این جلسات محرمانه‌مان، فرزندم را همراه می‌بردم که برای آیت‌الله مطهری خیلی جالب شده بود بویژه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و حضرت آیت‌الله مطهری خیلی به او علاقه پیدا کرده بودند. همچنین سخنرانی آیت‌الله بهشتی برایش جالب شده بود». این بخشی از خاطرات مرحوم دکتر حمید دیالمه، پدر شهید است و می‌توان ریشه اندیشه اصولی وحید دیالمه را در این بخش از زندگی‌اش جست.
خواهر شهید علاوه بر ارتباط با علما و تلاش‌های پدر این ویژگی‌ها را از دیگر دلایل عمق دید شهید دیالمه عنوان می‌کند:«وحید صرفا به مباحث مطرح شده اکتفا نمی‌کرد و کتاب‌های این بزرگواران را مطالعه می‌کرد. افکار انحرافی‌ای را می‌شناخت چرا که کتاب‌هایی را که علیه دین نوشته می‌شد مطالعه می‌کرد. این خود باعث می‌شد مطالب صحیح دینی را بشناسد و عقاید انحرافی را که از اسلام فاصله گرفته یا در حال فاصله گرفتن است درک کند». در درک عمیق شهید دیالمه همین بس که نخستین اعلامیه علیه مجاهدین خلق را در جلسات طرح کرد؛ زمانی که هنوز عنوان منافق به آنها داده نشده بود.
خواهر شهید در این باره می‌گوید:«او پس از مطالعه کتاب «تبیین جهان» مسعود رجوی، ۱۱ جلسه چند ساعته سخنرانی با عنوان «تبیین تبیین جهان» داشتند؛ این یعنی مبارزه با عقاید، نه افراد. وقتی آشنایی با تفکر‌ها حاصل شود، اشخاص مصداق انحرافات تلقی نمی‌شوند و در مواجهه با تفکر می‌توان انحراف را شناخت. شهید معتقد بود رفتارها و عملکرد و حتی سیاست‌هایشان ناشی از تفکر آنهاست و وقتی حساسیت‌ها و مبانی دینی را نداشته باشند به مرور لایه‌ها کمرنگ می‌شود و تبدیل به رفتارهایی می‌شود که برای کسانی که مبانی فکری آنها را نمی‌شناسند، غیرقابل باور است. روشنگری‌های ایشان محدود به بنی‌صدر و مجاهدین نبود».
خواهر شهید درباره آشکار شدن لایه زیرین اعتقادی بنی‌صدر در برابر شهید می‌گوید:«بنی‌صدر قبل از کاندیداتوری، چندین کتاب نوشته و منتشر کرده بود که از جمله آنها کتاب «تبیین امامت» بود. در زمان طرح کاندیداتوری، شهید دیالمه بشدت با بنی‌صدر مخالفت کرد و معتقد بود تعریفی که بنی‌صدر از امامت، فقیه و مرجعیت دارد مخالف چیزی است که در اسلام آمده است. تحصن برادرم و دوستانش مقابل روزنامه «انقلاب اسلامی» قبل از ریاست‌جمهوری بنی‌صدر بود و جمله معروفی دارد که ریاست‌جمهوری بنی‌صدر برای ایران و جمهوری اسلامی ایران یک فاجعه است».
پس از عزل بنی‌صدر از فرماندهی کل قوا از سوی امام خمینی(ره) هم هنوز عده‌ای موضوع عدم کفایت سیاسی بنی‌صدر را مطرح می‌کردند نه عدم کفایت اعتقادی او را. خواهر شهید دیالمه درباره جلسه عدم کفایت بنی‌صدر چنین می‌گوید:«دست‌هایی در کار بود که دکتر دیالمه در جلسه عدم کفایت بنی‌صدر فرصتی برای سخنرانی نداشته باشد. در همان ۱۰ دقیقه‌ای که او مجالی برای سخنرانی یافت، آلبومی را نشان دادند که مجموعه‌ای از کتاب‌های بنی‌صدر و بریده‌هایی از روزنامه انقلاب اسلامی در زمان ریاست‌جمهوری در آن بود و ساختمان فکری بنی‌صدر را نشان می‌داد. در مجموعه سخنانی که ایشان در جلسه عدم کفایت بنی‌صدر می‌گویند بخش کمی عملکرد سیاسی و اعتقادی است و بخش بیشتری مباحث فکری و اعتقادی است که بنی‌صدر مطرح کرده است. به نظر من رمز این مساله در شناخت صحیح، دقیق و عمیق مبانی دینی و شناخت انحراف‌ها و نگاه شهید به انسان‌ها از ناحیه تفکر و نگرش و نه از ناحیه عملکرد سیاسی‌شان است».
خواهر شهید در توضیح روش مبارزه وحید در جریان بنی‌صدر می‌گوید:« شهید دیالمه آنچه می‌دانست را طبقه‌بندی می‌کرد و مرحله به مرحله در اختیار افراد قرار می‌داد، حتی زمانی که امام(ره) می‌گفت علیه رئیس‌جمهور سخنی گفته نشود، وی به مدت ۳ ماه سخنرانی نکرد تا مبادا مجبور شود در مقابل سوال افراد در برابر بنی‌صدر سخنی بگوید و با توصیه امام(ره) مخالفت شود. خیلی سخت است کسی چیزی را بداند و به دلیل مصلحت حرفی نزند. حتی برای ایشان مهم نبود مطالب را خودشان بگویند یا دیگری».
دیالمه در ادامه می‌افزاید:«در جلسه عدم کفایت بنی‌صدر، می‌گوید نمی‌دانستم آقای… می‌خواهد درباره بنی‌صدر صحبت کند وگرنه تمام این اسناد و مدارک را به او می‌دادم تا ارائه کند. یادم هست پس از آن جلسه مجلس که ما ناراحت بودیم از اینکه چرا زمان صحبت کردن شهید دیالمه درباره عدم کفایت بنی‌صدر اینقدر محدود بوده، گفت: من اصلا تمام اصراری که داشتم این مدارک را عرضه کنم این بود که آیندگان قضاوت نکنند که نخستین مجلس، نخستین رئیس‌جمهور را استیضاح و عدم کفایت سیاسی‌اش را تصویب کرد بدون اینکه مدارک و اسنادی داشته باشد، مهم نیست که چه اهدافی را دنبال می‌کرده‌اند. این اخلاص باید تاثیر زیادی هم داشته باشد».
تشکیلاتی فکر می‌کرد
شهید دیالمه در دوران دانشجویی اقدام به ایجاد کتابخانه‌ای اسلامی می‌کند تا نیروهای مومن را بشناسد و پس از آن مجمع احیای تفکرات شیعی را تشکیل می‌دهد. خواهر شهید درباره این مجمع می‌گوید:
«مجمع احیای تفکرات شیعی، تشکیلات فکری، اعتقادی و سیاسی بوده که وحید قبل از انقلاب تشکیل داده بود و فعالیت‌های ضدرژیم داشت که البته مخفی بود. سال ۱۳۵۹ اساسنامه این مجمع تصویب شد و رسما اعلام موجودیت کرد. تمام کلاس‌های اعتقادی شهید هم به نام این مجمع تشکیل می‌شد. به طور کلی شهید دیالمه دارای شخصیتی بسیار منظم و دارای تفکر تشکیلاتی بود. حتی موضوع مباحث مطرح شده در کلاس‌ها با شناخت زمان و خلأهای موجود کسانی که در آن کلاس‌ها شرکت می‌کردند دارای ساختار فکری و نگاه ویژه نسبت به مبانی دینی می‌شد. وی در کارهای فردی و روزمره بسیار منظم، هدفمند و روشمند کار کردند».
مبارزه
در فضای سیاسی و انقلابی آن روزگار سخن از انحراف کسی مانند بنی‌صدر کار آسانی نبود. مواجهه با مردم عادی که عمق اندیشه‌های او را نمی‌فهمیدند و همفکران و کسانی که او را همراهی می‌کردند هجمه سنگینی را به دنبال داشت.
خواهر شهید درباره این مواجهه می‌گوید:« با وحید به طور جدی مخالفت می‌شد و این‌طور نبود که به راحتی نظر او پذیرفته شود. شهید دیالمه علاوه بر غنایی که در محتوای کلامشان وجود داشت و باعث می‌شد ایشان توان بحث و مناظره با هر کسی و در هر سطح فکری را داشته باشد، بدون استناد، استدلال و مبانی محکم وارد میدان صحبت نمی‌شد. علاوه بر اینها روشی که برای ارائه این مباحث انتخاب می‌کرد، بسیار اصولی، منطقی، مودب و منطبق بر سیره معصومین(ع) بود. شهید دیالمه قبل از انقلاب به مومنان تاکید داشت که مبارزه کنند و به دینداران هم توصیه می‌کرد در چارچوب دین مبارزه کنند. وی به دلیل اینکه خودش را به سیره معصومین(ع) ملزم می‌دانست آن محتوای غنی را با روشی طرح می‌کرد که دیگران درد را با همه وجود احساس می‌کردند».
گفته می‌شود شهید در جلسات بحث آزاد نظر مخالفان را چنان تحمل می‌کرد که فکر می‌کردند نظرشان را پذیرفته است، ولی پس از اتمام سخن، شهید با جملهای کوتاه آنها را قانع می‌کرد و این همان ویژگی است که شهید مطهری در کتاب «جمهوری اسلامی» در روایتی از ویژگی‌های مباحثات امام صادق(ع) آورده است. خانواده شهید، وصیتنامه‌ای از او نیافتند اما امسال نرم‌افزار جامع سیره و اندیشه شهید دیالمه با عنوان «جوانی فراتر از زمان» از سوی خانواده شهید تهیه شده است که در ایام هفتم تیر توزیع می‌شود و آنچه تاکنون در اختیار مردم قرار نگرفته در آن گنجانده شده است. این روزها واقعا جای ایشان خالی احساس می‌شود. اگر هم‌اکنون وحید دیالمه در میان ما بود، چه می‌گفت؟
منبع : مرکز اسناد انقلاب اسلامی
سلام
می خواستم بگم مرکز نشر آثار شهید دیالمه سایتی زده که مطالب جالب وتازه ای درباره این شهید داره دوستداران این شهید می تونن به این سایت مراجعه کنن
Ehya-e-saghalain.ir