بیانات در دیدار ستاد سرشمارى نفوس و مسکن
خیلى خوش آمدید آقایان و خانمها، انشاءاللَّه که موفق باشید. بیانات آقاى دکتر عادل آذر هم، بیانات عالمانه و حاکى از تسلط کامل بر موضوع بود و انشاءاللَّه همت کافى براى پیشبرد این کار مهم و بزرگ.
آنچه که من عرض میکنم، این است که آمار براى برنامهریزىهاى کشور، یک امر حیاتى است؛ یعنى اگر آمار نباشد، برنامهریزى امکانپذیر نیست؛ اگر صورت برنامهریزى هم باشد، محتواى برنامهریزى یک چیز غیر منطبق با واقعیت و غلط از آب در خواهد آمد. بنابراین آمار ستون فقرات برنامهریزى است. فرقى هم نمیکند که برنامهریزىهاى اقتصادى باشد، فرهنگى باشد، اجتماعى باشد، سیاسى باشد؛ حتّى دیپلماسى باشد. همهى انواع برنامهریزى، متوقف به آمار است. ما ندانیم چه داریم و چگونه داریم و با چه خصوصیاتى داریم، هرگز نخواهیم توانست براى آینده برنامهریزى کنیم؛ این چیزِ روشن و واضحى است؛ این را باید همه احساس کنند؛ هم مردم این را بدانند، هم بخصوص دستگاهها بدانند.
نقش مردم – که بعد اشاره خواهم کرد – یک نقش دفعى است؛ یعنى شما فرم سرشمارى را میبرید، مردم به شما پاسخ میدهند، این تمام میشود؛ اما نقش دستگاههاى مرتبط، یک نقش مستمر است؛ همکارىهاى مستمر، کمکهاى مستمر. دستگاه مرکزى آمار، یک مرکز ستادى است. تحرک بر اساس این آمار و استفادهى از این دادهها و برگرداندن بازخوردها، اینها کار دستگاههاى مختلف است که باید با مرکز آمار همکارى کنند. بنابراین باید همه همکارى کنند.
خب، ما چه بکنیم که آمار درست و دقیقى داشته باشیم؟ بهترین راه، یا شاید به یک معنا بشود گفت راه منحصر عبارت است از سرشمارى؛ رفتن پیش مردم، پرسیدن از مردم. بنابراین با این صغرى کبرائى که چیده شد، به این نتیجه میرسیم که سرشمارى یک ضرورت براى آیندهى کشور است؛ براى برنامهریزى درست و بهرهمندى کشور از یک آیندهى منطقى و معقول و مطلوب به شمار میرود. بنابراین سرشمارى یک چیز بسیار مهمى است.
سرشمارى هم دو طرف دارد: یک طرف شمائید، که سؤالکننده هستید؛ یک طرف، مردمند. هر کدام هم وظائفى دارند. آنچه که مردم انشاءاللَّه باید به آن توجه کنند، این است که آمارها را درست و دقیق بدهند، پاسخها را پاسخهاى درستى بدهند. در همهى بخشهائى که سؤال میشود، پاسخها باید دقیق و درست باشد. و من در همین جا از مردم عزیزمان درخواست میکنم که در این زمینه همکارى کامل بکنند؛ یعنى مأمور سرشمارى را بپذیرند، به سؤالات او جواب بدهند، با او همکارى کنند، تا انشاءاللَّه این فرم به نحو صحیح پر بشود. این مربوط به نقش مردم.
آنچه که مربوط به شماست، این است که کار را دقیق، علمى و کاملاً واقعى و بیطرفانه دنبال کنید. هیچ انگیزهاى – چه انگیزهى سیاسى، چه انگیزههاى گوناگونى که ممکن است وجود داشته باشد – نباید در آمار، در پردازش آمار و استنتاج از آمار اثر بگذارد. البته بخشى از آمارها در هر کشورى ممکن است یک طبقهبندى اطلاعاتى داشته باشد – محرمانه باشد، بسیار محرمانه باشد – لیکن بسیارى هم نه، جنبهى محرمانه ندارد. در همهى شکلهاى طبقهبندى اطلاعات، کار دستگاه آمار باید دقیق و علمى و منطبق با واقعیت باشد. آمار خانوارها را، آمار گرایشها را، آمار دارائىها را، آمار اشتغال و بیکارى را، آمار سواد و بیسوادى را – همهى این چیزهائى که سؤال میشود – بایستى به طور بیطرفانه دنبال کنید تا دستگاههاى مختلفِ برنامهریز بتوانند اعتماد کنند. شما صحبت از اعتماد به این دستگاه میکنید؛ این اعتماد را خود دستگاه آمار میتواند تأمین کند. شما عملاً نشان بدهید که در پردازش دادهها و استنتاج از دادهها کاملاً بىطرفید؛ یعنى درست تابع واقعیت هستید؛ همین چیزى را که هست، نشان میدهید. این اگر شد، انشاءاللَّه اعتماد کامل هم به وجود مىآید.
من قبلاً توصیه کردم، باز هم توصیه میکنم که دستگاههاى مختلف کشور در دادن آمارهاى مختلف، نسبت به موضوعات مختلف، عجله نکنند – آمار اعتیاد، آمار بیکارى، آمار سواد و بیسوادى، آمار مبتلایان به فلان بیمارى – اینها را بگذارند دستگاه مسئول بر اساس آنچه که از واقعیتها گرفته است، به آنها اطلاع بدهد؛ آن وقت آنها هم بر اساس آن آمار، اگر میخواهند اعلام کنند، اعلام کنند؛ اگر میخواهند بر اساس آن برنامهریزى کنند، برنامهریزى کنند. یعنى به دستگاه مرکزى آمار اعتماد بشود.
بنابراین کارتان کار بسیار خوبى است، کار مهمى است، براى کشور مفید است؛ انشاءاللَّه که خوب عمل بشود. به مأموران سرشمارى باید توصیه بشود که با حوصلهى تمام، با رعایت اخلاق اسلامى، با خانوادهها مواجه بشوند و سؤال کنند؛ مردم هم انشاءاللَّه با حوصلهى تمام پاسخ بدهند و این کار به سرانجام برسد.
انشاءاللَّه موفق باشید.